Người không có mục tiêu cũng như con tàu không có bánh lái

Có bao giờ bạn nhìn vào một ai đó và tự hỏi: vì sao người đó thành công như thế nhỉ? Có rất nhiều câu chuyện về sự thành công, như là để thành công phải chịu đánh đổi, phải chăm chỉ, thiên thời địa lợi nhân hòa. Hôm nay tôi muốn chia sẻ với bạn một khía cạnh khác làm nên thành công.

Cách đây khoảng 10 năm, khi tôi còn là 1 cô bé mới vừa tốt nghiệp đại học và chập chững đi làm, tôi có cơ hội được gặp gỡ một người nổi tiếng trong giới doanh nhân. Tôi có hỏi chị “Chị ơi, làm thế nào để em thành công như chị ạ?” Chị cười và hỏi tôi một câu: “Em mong muốn trở thành ai để được gọi là thành công? Mục đích sống của em là gì?” Tôi ớ người ra. Ừ nhỉ, rút cục tôi mong muốn tôi trở thành ai, trong lĩnh vực gì, đạt được điều gì? Thấy tôi bối rối, chị hỏi câu khác “Trong 5 năm tới, em mường tượng mình sẽ là ai?” Tôi cũng không có khái niệm gì luôn. Hồi còn đi học thì mục đích của tôi là học cho giỏi, vào đại học trường top, sau đó thì mong ra trường bằng giỏi, rồi lại học lên thạc sỹ. Cho đến khi không học nữa, tôi mong muốn trở thành ai? Tôi đã không có định hướng cụ thể gì, chỉ là xin việc vào chỗ làm ngon, rồi phấn đấu làm cho tốt thôi.

Sau đó ít lâu, tôi có biết câu chuyện về nghiên cứu sự thay đổi hành vi của con người khi đối mặt với thử thách. Có một nhóm các tình nguyện viên được tuyển vào thí nghiệm trong một phòng tối, rất khó để thấy đường. Trong phòng có các chướng ngại vật là những chiếc ghế. Họ được giao cho hai nhiệm vụ. Thứ nhất, những người tham gia được yêu cầu chỉ đi theo 1 đường thẳng về bất kỳ hướng nào họ muốn, miễn là không đi theo đường cong, tức là vòng qua chướng ngại vật. Các nhà nghiên cứu muốn tìm hiểu hành vi của người tham gia khi họ gặp chướng ngại vật. Và các bạn biết điều gì xảy ra không? Khi họ gặp chiếc ghế, do không thể đi thẳng theo hướng ban đầu, đa phần người tham gia sẽ đổi hướng và tiếp tục đi thẳng, cho đến khi gặp một chiếc ghế khác, và họ lại đổi hướng, cứ thế. Khi thời gian thí nghiệm kết thúc, mỗi người tham gia ở những hướng rất khác nhau trong phòng. Người đang ở giữa phòng, người ở lưng chừng, người thì đến một góc phòng.

Ở nhiệm vụ thứ hai, các thành viên cũng được cho vào một phòng tối, và vẫn có những chiếc ghế, nhưng các thành viên được yêu cầu hãy đi về phía góc phòng đã chỉ định mà không xô đổ các chướng ngại vật, và tất nhiên phòng vẫn tối. Lần này mọi người nghĩ kết quả sẽ thế nào? Phần lớn các thành viên đã đi được đến đích một cách nhanh chóng dù không có ánh sáng. Và khác với thí nghiệm lần trước, lần này khi gặp chướng ngại vật, các thành viên không rẽ sang hướng khác mà họ đi vòng qua chiếc ghế nhẹ nhàng và giữ nguyên hướng đã chọn ban đầu.

Vậy thí nghiệm trên mang ý nghĩa gì? Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra thái độ của con người với chướng ngại vật phụ thuộc vào việc điểm đến của bạn nằm ở đâu. Nếu bạn chưa có một con đường cụ thể, chưa biết trạm cuối của mình ở đâu, thì bạn sẽ cứ đi đường thẳng nhất, tức là con đường dễ dàng nhất hay bạn cho là nhanh nhất, tốt nhất, nhưng khi gặp chướng ngại vật, bạn dễ dàng đổi hướng sang chiều khác, và kết thúc cuộc chơi bạn vẫn đang ở đâu đó giữa chừng. Với những người biết đích đến là ở đâu, họ thường có thái độ tìm cách vượt qua, chứ không phải tránh né chướng ngại vật, và đi đến đích cuối mình mong muốn một cách nhanh chóng. Câu chuyện này tôi chia sẻ để mong các bạn hãy dành thời gian hơn nghĩ về điểm đích của các bạn. Tương lai bạn muốn là ai, bạn đóng góp giá trị gì cho gia đình của bạn và cho xã hội? Nếu mỗi người có một tài năng, một thứ ánh sáng riêng, thì ánh sáng của bạn là gì, và điều gì có thể giúp bạn tỏa sáng với tài năng của bạn. Nếu mỗi người sinh ra có một sứ mệnh đặc biệt, thì sứ mệnh đó của bạn là gì? Một câu hỏi khá phổ biến trong xã hội phương tây đó là “What is your call?” hay “What is your legacy?”, tức là sứ mệnh của bạn trong cuộc đời này là gì và khi nhắm mắt xuôi tay, bạn để lại gì cho cuộc đời.

Tôi rất thích đọc sách, và có một điều tôi thấy những cuốn sách kinh điển về thành công luôn đề cập, đó là lực hấp dẫn hay tự kỷ ám thị. Nếu bạn biết bạn muốn điều gì, và bạn luôn nghĩ, tưởng tượng về nó, thì một ngày bạn sẽ có được điều đó nếu bạn kiên trì hành động để đạt được điều bạn khát khao. “Khi bạn khát khao điều gì, thì cả vũ trụ sẽ chung tay giúp đỡ bạn đạt được mục đích.” (nếu bạn khát khao đủ và hành động đủ.)

Tôi muốn chia sẻ với bạn một vài câu chuyện đời thực để làm ví dụ cho chặng đường chinh phục điểm đến của mỗi bạn. Một người bạn của tôi, sang New Zealand du học khi Ielts mới được 5.5. Bạn quyết tâm sang đây phải nghe nói thật giỏi. Ngoài giờ đi học, bạn thường ngồi ở ghế đá trong trường nơi nhiều sinh viên tụ tập hay qua lại, bạn chăm chú lắng nghe cách các bạn bản ngữ dùng slang, cách nói thế nào. Về nhà, bạn luôn nói chuyện một mình bằng tiếng Anh, thậm chí trong giấc mơ bạn cũng mơ bằng tiếng Anh. Ra siêu thị, bạn đọc say sưa những nhãn mác sản phẩm để nạp từ

mới. Sau 1 năm, bạn nói không khác gì người bản địa. Tôi có hỏi bí quyết của bạn, bạn trả lời “Simple, you need to forget that you have another language” (đơn giản lắm, mày hãy quên đi việc mày có một ngôn ngữ khác ngoài tiếng Anh đi), và bạn nói, từ khi bạn có thể chuyển đổi tất cả hệ thống suy nghĩ của bạn sang tiếng Anh (chứ không dùng cách dịch từ tiếng native của bạn sang tiếng Anh), thì bạn sự tiến bộ của bạn tăng vượt bậc.

Tôi có người bạn nữa tên H, cô rất muốn nhanh chóng được thăng tiến trong công việc. H thường xuyên ở lại công ty làm rất muộn, có khi tới 10, 11 giờ đêm. Lý do cô ở lại không hẳn vì quá nhiều việc, mà vì cô biết sếp hay ở lại muộn để làm và đó là cơ hội cô nói chuyện và xây dựng quan hệ với sếp (nghĩa trong sáng), để hiểu được những trăn trở gì của Sếp, tìm cách giải quyết các vấn đề khó của công ty cùng Sếp, nhờ Sếp làm mentor cho mình. Nhờ việc chăm chỉ, nỗ lực không ngừng nghỉ mà H đã thăng tiến rất nhanh.

Bài viết đã dài rồi, tôi hi vọng bài này giúp gì đó được cho bạn. Suy nghĩ về đích đến của bản thân là một việc không dễ dàng. Nếu bạn chưa biết mình thực sự muốn gì, và tìm hiểu thêm, thì để lại giùm tôi một comment để tôi có động lực viết tiếp nhé. Nếu bạn đã biết trạm cuối của bạn, tôi tin chắc bạn sẽ tìm cách vượt qua